Bệnh viêm ruột hoại tử ở gà là một vấn đề nghiêm trọng trong ngành chăn nuôi gia cầm, gây thiệt hại lớn cho đàn gà và tác động tiêu cực đến năng suất nuôi trồng. Trong bài viết này, Dagalive.net sẽ cùng các bạn tìm hiểu về nguyên nhân, triệu chứng và biện pháp điều trị hiệu quả cho bệnh viêm ruột hoại tử ở gà.
Bệnh viêm ruột hoại tử ở gà là gì?
Bệnh viêm ruột hoại tử ở gà là một bệnh nhiễm trùng cấp tính, chủ yếu được gây ra bởi vi khuẩn Clostridium perfringens, khiến cho niêm mạc ruột bị hoại tử nặng. Đặc điểm quan trọng của bệnh này là khả năng gây ra nhiều thiệt hại nghiêm trọng trong đàn gà, đặc biệt là do sự gia tăng đột ngột và mạnh mẽ trong số gà tử vong khi bệnh bắt đầu.
Bệnh viêm ruột hoại tử ở gà có thể gây nên thiệt hại lớn vì nó thường xuất hiện đột ngột và lan nhanh trong đàn. Nguyên tắc cơ bản của căn bệnh này là sự mất nước kéo dài hoặc tồn tại ngay từ khi gà mới nở, làm cho da của gia cầm bị kết dính chặt vào cơ bắp và trở nên vô cùng khó khăn để tách ra.
Bệnh này thường phổ biến nhất ở độ tuổi khoảng 25 tuần, đặc biệt là đối với gà mái đẻ, thường xuất hiện vào giai đoạn đầu sau quá trình đẻ hoặc trong “mùa cao điểm” sinh sản. Sự gia tăng đột ngột về tỷ lệ tử vong là một đặc điểm quan trọng, đặt ra những thách thức lớn cho người chăn nuôi gia cầm trong việc kiểm soát và ngăn chặn sự lan truyền của căn bệnh.
Triệu chứng của bệnh viêm ruột hoại tử ở gà
Khuẩn Clostridium perfringens thường tồn tại chủ yếu trong thành ruột, tạo ra các biến đổi gây tăng pH và giảm oxi cho khu vực này. Bệnh viêm ruột hoại tử ở gà thường đi kèm với các triệu chứng xuất huyết qua thành ruột và có thể xảy ra ở cả thể cấp tính và mãn tính.
Đối với thể cấp tính:
Bệnh viêm ruột hoại tử thường có tỷ lệ mắc bệnh và tử vong cao, đặc biệt là ở đàn gà từ 4 – 8 tuần tuổi. Gà bị bệnh thường thể hiện các dấu hiệu như giảm ăn, hoạt động chậm, phân khô màu đen, có thể có máu và chất nhầy, giống với triệu chứng của bệnh cầu trùng. Trong một số trường hợp, gà có thể xuất hiện dấu hiệu nặng hơn như nằm sấp, gục đầu và xã cánh, không thể tự đứng và di chuyển bình thường. Tỷ lệ tử vong khi mắc bệnh viêm ruột hoại tử thể cấp tính dao động từ 5-25%.
Đối với thể mãn tính:
Gà mắc bệnh viêm ruột hoại tử ở thể mãn tính thường không có các triệu chứng lâm sàng rõ ràng như thể cấp tính. Thông thường, gà chỉ thể hiện một số biểu hiện như tăng trưởng chậm, sụt cân mặc dù vẫn duy trì lối sống ăn uống bình thường. Sau đó, các cá thể gà mắc bệnh có thể chết do tình trạng gầy.
Bệnh tích của bệnh:
Đối với một số gà mắc bệnh mà không thể phát hiện dấu hiệu rõ ràng, có thể xác định gà chết do mắc bệnh viêm ruột hoại tử qua một số bệnh tích như sau:
- Gà bị xuất huyết lan tràn ở các mô lỏng lẻo dưới da và ruột.
- Niêm mạc ở đường ruột xuất hiện nhiều đám đỏ tấy, xuất huyết thành các vệt và các mảng, có dấu hiệu viêm loét nông sâu khác nhau.
- Thành ruột có dấu hiệu dày hơn và xung huyết, đầy dịch nhầy và phủ một lớp màng giả màu nâu vàng, có dấu hiệu bị tróc vảy.
- Dạ dày trữ đầy nước.
- Ruột non bị phồng lên, màu sắc chuyển thành hơi đỏ.
- Các vùng viêm hoại tử tạo thành những vết loét hoặc đám loét có phủ thêm một lớp màu vàng hơi ngà.
- Các bộ phận bao tử sưng lên, xung huyết và biến màu như gan, thận, lách.
- Túi mật đã bị giãn, thành túi mật xuất hiện nhiều vết hoại tử.
- Đặc biệt, ở phần ruột già, các chất thải có màu đậm, dính chặt và có mùi hôi thối.
- Trong trường hợp gà mắc bệnh viêm loét trong thời gian dài, phần ruột có thể bị thủng, phân tràn ra bên ngoài và dính phúc mạc gây viêm.
Có thể thấy, khi gà bị viêm ruột hoại tử, hầu như các thành phần bên trong đều có dấu hiệu xung huyết, sưng to, và thậm chí là hoại tử một phần.
Nguyên nhân gây bệnh viêm ruột hoại tử ở gà
Bệnh viêm ruột hoại tử xuất phát từ vi khuẩn Clostridium perfringens type C (Gram +), một loại vi khuẩn có khả năng gây hoại tử niêm mạc ruột. Bệnh này có thể phát sinh ở mọi giai đoạn trưởng thành của gà mà không có bất kỳ giai đoạn nào trở nên quan trọng nếu môi trường chăn nuôi không được đảm bảo.
Vi khuẩn Clostridium perfringens thường có mặt trong đường ruột của gà mà không tạo ra tác động có hại, trừ khi chúng gặp các yếu tố kích thích như cầu trùng, các vấn đề về hệ tiêu hóa, giun sán, thức ăn ôi thiu, hay thay đổi đột ngột trong chế độ dinh dưỡng.
Bào tử của vi khuẩn này có khả năng chịu nhiệt, có thể sống trong nước sôi khoảng 2 giờ. Đặc biệt, chúng thường xuất hiện ở các môi trường như đất, bụi, phân gà, thức ăn, và chất thải từ gia cầm hoặc chất nền ruột. Do đó, nếu gà tiếp xúc và ăn phải các yếu tố này, có nguy cơ mắc bệnh viêm ruột hoại tử.
Tổng hợp phương pháp điều trị bệnh viêm ruột hoại tử ở gà
Ngay khi phát hiện có cá thể bị nhiễm bệnh, biện pháp đầu tiên là tách riêng gà bệnh để quan sát và điều trị, đồng thời ngăn chặn sự lây nhiễm bệnh cho các cá thể khỏe mạnh khác.
Gà bệnh cần được cung cấp thực phẩm dễ tiêu hóa và điều trị theo các phương pháp sau:
Phác đồ 1
Trộn LINCO 25% vào thức ăn với liều lượng 1 gram/4 lít nước uống, tương đương với 1 gram/15 – 20 kg thể trọng. Đồng thời, kết hợp với bổ trợ nước và điện giải bằng cách thêm Gluco K-C 2 gram/lít nước uống, tương đương với 100 gram/50 kg thức ăn trong khoảng 3 – 5 ngày.
Phác đồ 2
Trộn CHLOTETRA vào thức ăn với liều lượng 1 gram/4 – 6 kg thể trọng gà hoặc hòa vào 1 lít nước uống với 1 gram CHLOTETRA, kết hợp với 2 gram Gluco K-C cho 1 lít nước trong khoảng 3 – 5 ngày.
Phác đồ 3
Trộn SULFATRIMIX vào thức ăn hoặc 1 lít nước uống với liều lượng 1 gram, tương đương với trọng lượng gà 3-4 kg. Kết hợp với 2 gram Gluco K-C vào thức ăn hoặc 1 lít nước uống, tương đương với trọng lượng từ 6-8 kg.
Cách phòng bệnh viêm ruột hoại tử ở gà
Để ngăn chặn bệnh viêm ruột hoại tử, trong quá trình chăn nuôi, cần chú ý đến những điều sau:
Vệ sinh chuồng nuôi và khu vực chăn thả:
Thực hiện vệ sinh thường xuyên để giữ chuồng và khu vực chăn thả luôn sạch sẽ.
An toàn thức ăn và nước uống:
Đảm bảo thức ăn và nước uống luôn sạch sẽ để tránh nhiễm bệnh từ nguồn cung cấp thức ăn và nước.
Bổ sung dinh dưỡng và tăng cường sức đề kháng:
Bổ sung vitamin, axit amin, và khoáng chất cần thiết để tăng cường sức đề kháng của cơ thể.
Hỗ trợ sức khỏe và miễn dịch:
- Giảm căng thẳng môi trường chăn nuôi và hỗ trợ miễn dịch bằng cách sử dụng Gluco K-C và vitamin.
- Đối với nơi có nắng nóng, hãy hạn chế tác động bằng cách sử dụng biện pháp hòa nước điện giải.
Chế độ ăn phù hợp và giảm stress cho gà:
- Điều chỉnh chế độ ăn phù hợp với từng giai đoạn phát triển của gà.
- Ưu tiên sử dụng thức ăn dễ tiêu hóa, nhẹ, có hàm lượng protein thấp, kết hợp với enzyme và men vi sinh để giảm rủi ro của vi khuẩn.
Tránh thức ăn nhiễm nấm mốc và thay đổi đột ngột:
- Hạn chế sử dụng thức ăn chứa nấm mốc hoặc có dấu hiệu sản xuất độc tố.
- Tránh thay đổi đột ngột khẩu phần ăn và loại thức ăn.
Tuân thủ quy trình an toàn sinh học:
Luôn tuân thủ các quy trình để đảm bảo an toàn sinh học, đặc biệt là việc diệt cầu trùng cho gà khi chúng mới nở từ 3-5 ngày tuổi.
Sự đa dạng trong lựa chọn thuốc trị bệnh, kết hợp với các biện pháp quản lý chặt chẽ, sẽ giúp giảm thiểu rủi ro bệnh viêm ruột hoại tử ở gà và duy trì sức khỏe ổn định cho đàn gà. Qua đó, nông dân có thể đảm bảo sự phát triển bền vững của đàn gia cầm và đạt được hiệu suất kinh tế cao trong ngành chăn nuôi.