Bệnh dịch tả gà là một trong những loại bệnh truyền nhiễm nguy hiểm đối với gia cầm, có thể gây tổn thương lớn đến ngành chăn nuôi. Để cung cấp thông tin chi tiết và hữu ích về bệnh này. Bài viết dưới đây Dagalive.net sẽ giải đáp các câu hỏi về nguyên nhân, triệu chứng và biện pháp phòng tránh.
Bệnh dịch tả gà là gì?
Bệnh dịch tả gà, hay còn gọi là bệnh Newcastle, là một bệnh truyền nhiễm cấp tính do virus thuộc họ Paramyxoviridae gây ra. Bệnh có thể xảy ra ở mọi lứa tuổi gà, nhưng thường gặp nhất ở gà con.
Bệnh lây lan nhanh chóng qua đường hô hấp, tiêu hóa, tiếp xúc trực tiếp với gà bệnh hoặc các chất thải của gà bệnh. Ngoài ra, bệnh cũng có thể lây lan qua đường không khí, nước uống, thức ăn, dụng cụ chăn nuôi, quần áo, giày dép của người chăn nuôi.
Nguyên nhân và con đường lây lan bệnh dịch tả gà
Nguyên nhân gây ra bệnh dịch tả gà
Nguyên nhân của bệnh dịch tả gà là do virus thuộc nhóm Paramyxo gây ra, tác động đến tất cả các lứa tuổi và loại gà khác nhau. Tính chất lây lan của bệnh này là đáng kể, có thể đạt đến 100% trong đàn gà và đồng thời, tỷ lệ tử vong cũng cao. Bệnh này không chỉ ảnh hưởng đến gà mà còn có thể xuất hiện ở các loại gia cầm khác như bồ câu, vịt, gà tây, gà sao, chim cút, ngan…
Con đường lây bệnh dịch tả gà
Con đường lây lan chủ yếu là qua tiếp xúc trực tiếp, bao gồm cả tiếp xúc với người, chuột, và chim trời mang theo virus. Ngoài ra, virus cũng có thể lây lan qua không khí, thức ăn, nước uống và từ gà nhiễm bệnh sang gà khỏe với tốc độ lây lan đáng kể.
Virus Newcastle có khả năng tồn tại trong môi trường mát suốt thời gian dài, từ năm này sang năm khác. Tuy nhiên, chúng cũng dễ bị diệt bởi các loại thuốc sát trùng thông dụng. Điều này làm tăng tính khả dụng của các biện pháp kiểm soát và ngăn chặn sự lây lan của bệnh trong môi trường chăn nuôi gia cầm.
Triệu chứng của bệnh dịch tả gà
Triệu trứng của bệnh Dịch tả gà có thể biểu hiện trong các thể quá cấp tính, cấp tính và mãn tính, với mỗi thể mang đến các triệu chứng khác nhau.
Thể quá cấp tính
- Gà ủ rũ và chết sau vài giờ, tiến triển nhanh chóng khó nhận biết triệu chứng.
- Thường xảy ra ở đầu ổ dịch.
Thể cấp tính
Triệu Chứng Chung:
- Gà sốt cao, ủ rũ, giảm ăn, nhưng uống nước nhiều.
- Sốt cao từ 42 – 43 độ C.
- Khó thở, ho, hắt hơi, sổ mũi.
Kiểm Tra Mào và Yếm: Tím bầm, mũi chảy ra chất nhầy.
Rối Loạn Tiêu Hóa:
- Gà ăn không tiêu, trướng diều, tiêu chảy phân trắng xanh, trắng xám hoặc nâu sẫm.
- Xuất huyết niêm mạc hậu môn những tia đỏ.
Sự Giảm Sản Lượng Trứng: Đối với gà đẻ, có thể ngừng hoặc giảm sản lượng trứng sau khi mắc bệnh 7-21 ngày.
Tỉ Lệ Chết Cao: Tỉ lệ chết có thể dao động từ 40-80%.
Thể mãn tính
- Xảy ra khi ổ dịch kéo dài.
- Gà bị thần kinh, đầu ngoẹo, cổ còng, quay vòng tròn, mổ trượt thức ăn.
Thời gian ủ bệnh của bệnh Newcastle thường dao động từ 5-12 ngày, nhưng thường là 5 ngày. Bệnh này có thể chia thành ba thể quá cấp tính, cấp tính và mãn tính, mỗi thể đều mang đến các triệu trứng đặc trưng của nó.
Bệnh tích của bệnh
Khi thực hiện phẫu thuật kiểm tra trên gà chết, các dấu hiệu xuất huyết rõ ràng xuất hiện tại các cơ quan quan trọng như hệ tiêu hóa và hô. Cụ thể, trong quá trình kiểm tra, các biểu hiện xuất huyết được ghi nhận như sau:
- Dạ dày: Tuyến xuất huyết tại đỉnh lỗ tuyến.
- Ruột: Viêm loét và gồ hình cúc áo.
- Trực tràng và Hậu môn: Xuất huyết tại khu vực trực tràng và hậu môn.
- Thanh khí quản: Xuất huyết tại thanh khí quản.
- Phổi: Viêm túi khí đục.
Những biểu hiện xuất huyết này là dấu hiệu quan trọng trong quá trình đánh giá sự ảnh hưởng của bệnh lý và giúp xác định phạm vi và mức độ tổn thương trong cơ thể của gà chết.
Phòng và cách điều trị bệnh dịch tả ở gà
Không Có Thuốc Đặc Hiệu Cho Điều Trị: Bệnh dịch tả gà hiện chưa có thuốc điều trị đặc hiệu, vì vậy, người chăn nuôi thường tập trung vào việc thực hiện các biện pháp phòng bệnh để hạn chế sự bùng phát của dịch bệnh. Trong trường hợp bệnh đã bùng phát, người chăn nuôi có thể áp dụng các biện pháp điều trị như bổ sung chất điện giải, vitamin C và sử dụng các kháng thể.
Phòng bệnh dịch tả ở gà
Sử dụng Vacxin:
- Sử dụng vacxin của Công ty Thuốc Thú Y TW II sản xuất với lịch chủng ngừa như sau:
- Vaccine Newcastle hệ 2 dùng nhỏ mắt mũi cho gà khi 3 ngày tuổi.
- Tiếp tục dùng vaccine Newcastle hệ 2 nhỏ mắt mũi cho gà khi 21 ngày tuổi.
- Phòng lần 3 bằng vaccine Newcastle hệ 1, tiêm dưới da cho gà khi đạt 2 tháng tuổi.
- Hoặc có thể sử dụng Vacxin Lasota với lịch như sau:
- Sử dụng Lasota (lần 1) lúc 1 ngày tuổi bằng cách nhỏ mắt mũi.
- Lasota (lần 2) lúc 25 ngày tuổi, nhỏ mắt mũi.
- Tiêm vacxin Newcastle hệ I cho gà 45 ngày tuổi hoặc dùng vacxin vô hoạt nhũ dầu.
- Có thể dùng vacxin nhập ngoại như Restos, Sotasec (Pháp), Imopest (Mỹ).
Lưu ý:
- Không tiêm thêm các kháng thể vacxin virus khác nhau sau khi chủng ngừa Newcastle từ 5 – 7 ngày.
- Chỉ dùng vacxin cho đàn gà khỏe mạnh.
Vệ sinh và sát trùng
- Thực hiện vệ sinh chuồng trại đều đặn.
- Phun thuốc sát trùng định kỳ trong và ngoài khu chăn nuôi theo lịch và đúng nguyên tắc quy trình.
Điều trị bệnh dịch tả ở gà
Kháng thể và bổ sung:
Bệnh Newcastle ở gà không có thuốc điều trị đặc hiệu. Tuy nhiên, có thể sử dụng kháng thể Gumboro do Hanvet sản xuất.
- Liều lượng: 1ml-2ml cho gà dưới 500g-1000g.
- Lặp lại khi gà khỏi bệnh sau 5 ngày.
Bổ sung các chất điện giải, Vitamin B và C. Pha vào nước cho gà uống.
Có thể kết hợp thêm các loại thuốc kháng sinh phổ rộng như Genta-costrim, Tylo-50, Ampi – Septol, Neotestol, K.C.N.D, Colidox – plus.
Lưu Ý:
- Mỗi địa phương có thể có nhiều hãng thuốc phân phối khác nhau. Nếu không tìm được các loại thuốc như trong bài viết, có thể liên hệ các trạm thú y để mua các loại thuốc có tính năng tương tự.
Sự đa dạng trong lựa chọn thuốc trị bệnh, kết hợp với các biện pháp quản lý chặt chẽ, sẽ giúp giảm thiểu rủi ro lây bệnh dịch tả ở gà và duy trì sức khỏe ổn định cho đàn gà. Qua đó, nông dân có thể đảm bảo sự phát triển bền vững của đàn gia cầm và đạt được hiệu suất kinh tế cao trong ngành chăn nuôi.